عسل طبیعی محصولی است که با استفاده از شهد گیاهان مختلف تولید می‌شود و به دلیل طعم خوب، فواید و خواص بسیار متعدد برای سلامتی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. متاسفانه وجود عسل‌های غیر طبیعی و قلابی در بازار باعث شده است تا بسیاری از افراد در هنگام خرید این محصول با این سوال مواجه شوند که چگونه می‌توان عسل طبیعی را تشخیص داد؟ اگر شما نیز به دنبال روش تشخیص عسل طبیعی هستید، به شما پیشنهاد می کنم این مطلب را از دست ندهید.
عسل طبیعی چیست؟
برای شناخت عسل طبیعی ابتدا باید آن را بشناسید. عسل طبیعی به شهد گل‌هایی گفته می‌شود که زنبور پس از تغذیه از گیاهان مختلف، آن را فرآوری و تغلیظ کرده و در کندو ذخیره کرده باشد.
اجزای اصلی آن انواع مختلف کربوهیدرات ها، آب و برخی مواد جزئی مانند دانه های گرده، پروتئین ها، اسیدهای آمینه، لیپیدها، آلکالوئیدها، آنزیم ها و ترکیبات طعم دهنده است. برخی توسط زنبورها اضافه می شوند و برخی از گیاهان به دست می آیند.
در صورتی که زنبوران به جای شهد گل‌ها و گیاهان از قند سفید و یا شکر و یا انواع آب میوه‌ها تغذیه کرده باشند محصول آن را نمی‌توان عسل طبیعی نامید.
فاکتورهای مهم آزمایشگاهی برای عسل طبیعی
برای تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی بهترین راه آزمایشگاه می باشد و نتیجه آن باید طبق فاکتور های زیر باشد:
نام آزمون حد مجاز
- قند احیاء کننده ( قند قبل ): حداقل ۶۵ درصد
- ساکارز: حداکثر ۵
- فروکتوز: حداقل ۳۰ درصد
- گلوکز: ۲۰-۳۰ درصد
- نسبت فروکتوز به گلوکز f/g: حداقل ۹/۰
- هیدروکسی متیل فورفوران Hmf : حداکثر mg/kg 40
- پرولین: حداقل mg/kg 180
- دیاستاز کیفی: مثبت
- دیاستاز کمی: حداقل ۸ DN
- رطوبت: حداکثر ۲۰ درصد
بیشتر بخوانید : خواص شیره انگور
عسل تقلبی و انواع آن
همان طور که گفته شد، اگر زنبوران به جای شهد گل‌ها از قند سفید و یا شکر و یا انواع آب میوه‌ها تغذیه کرده باشند محصول بدست آمده عسل غیر طبیعی می باشد.
نمونه‌های تقلبی عسل، علاوه بر عاری بودن خاصیت و اثر درمانی حتی مضر نیز می باشد. بعضی از محصولاتی که در بازار با عنوان عسل طبیعی عرضه می‌شود دارای مقدار زیادی شکر است. اینگونه محصولات عامل ایجاد بیماری‌هایی مانند دیابت خواهد بود. عسل‌های غیر طبیعی را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد.
دسته اول: عسل‌های تغذیه‌ای
این مدل درواقع اصل‌هایی هستند که در فرایند تهیه‌شان زنبوران علاوه بر شهد گل از خرما، شکر، قند و شیرین کننده‌های صنعتی استفاده کرده‌اند.
دسته دوم: عسل مخلوط
این مدل عسل ها، از ترکیب عسل طبیعی و مواد شیرین کننده به منظور افزایش حجم استفاده کرده‌اند.
دسته سوم: کاملا تقلبی
این مدل کاملا به صورت مصنوعی با استفاده از شیره میوه‌ها، قند و مواد مصنوعی ساخته می‌شوند.
روشهای تشخیص عسل طبیعی
برای تشخیص عسل طبیعی از غیر طبیعی، می‌توان از روشهای مختلفی استفاده کرد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
روشهای حسی
- طعم: عسل طبیعی دارای طعم شیرین و ملایمی است. عسل تقلبی ممکن است طعمی متفاوت، شیرین‌تری یا حتی ترش داشته باشد.
- بو: یکی دیگر از فاکتورهای مهم برای تشخیص عسل طبیعی از غیر طبیعی است. عسل طبیعی دارای بوی ملایم و مطبوعی است. در حالی که عسل تقلبی ممکن است بوی غیر طبیعی داشته باشد.
- رنگ: از نظر رنگ عسل طبیعی دارای رنگ‌های مختلفی است که به نوع گل‌هایی که زنبورها از آن‌ها شهد جمع‌آوری کرده‌اند، بستگی دارد. عسل تقلبی معمولا رنگ تیره‌تری دارد.
- بافت: عسل طبیعی و غیر طبیعی از نظر بافت نیز با یکدیگر متفاوتند. عسل طبیعی دارای بافتی غلیظ و منسجم است. در حالی که عسل تقلبی ممکن است بافتی رقیق‌تر یا سفت‌تر داشته باشد.
بیشتر بخوانید : روغن کنجد را تا چه حد می شناسید؟
روشهای فیزیکی
با روشهای فیزیکی نیز می‌توان عسل طبیعی را از غیر طبیعی تشخیص داد. تنها کافی است به بررسی فاکتورهای زیر بپردازید:
- چگالی: چگالی عسل طبیعی حدود 1.45 گرم بر سانتی‌متر مکعب است. عسل تقلبی در بیشتر مواقع چگالی کمتری دارد که نشان از تقلبی بودن آن است.
- رسانایی الکتریکی: عسل طبیعی رسانای الکتریکی ضعیفی است در مقابل عسل تقلبی معمولا رسانای الکتریکی قوی‌تری دارد.
- نقطه ذوب: نقطه ذوب عسل طبیعی حدود 40 درجه سانتیگراد است. در بیشتر مواقع می‌توان برای بررسی اصل بودن عسل طبیعی به بررسی نقطه ذوب آن پرداخت. چرا که عسل تقلبی معمولا نقطه ذوب پایین‌تری دارد.
مطالعه بیشتر: روش های خشک کردن میوه و درست کردن میوه خشک
روشهای شیمیایی
روشهای شیمیایی و آزمایشگاهی روش‌هایی مطمئن برای تشخیص اصل یا تقلبی بودن عسل طبیعی هستند که معمولا نسبت به دو روش قبلی دقت بالاتری دارند.
- تجزیه اسید سیتریک: عسل طبیعی حاوی مقداری اسید سیتریک است. در آزمایش تجزیه اسید سیتریک، مقدار اسید سیتریک موجود در عسل اندازه‌گیری می‌شود. عسل طبیعی معمولا مقدار اسید سیتریک بیشتری نسبت به عسل تقلبی دارد.
- تجزیه هیدروکسی متیل فورفورال (HMF): HMF یک ترکیب شیمیایی است که در عسل طبیعی به تدریج با گذشت زمان تولید می‌شود. در آزمایش تجزیه HMF، مقدار HMF موجود در عسل اندازه‌گیری می‌شود. از آنجایی که عسل طبیعی معمولا مقدار HMF کمتری نسبت به عسل تقلبی دارد از این فاکتور برای تشخیص اصالت عسل استفاده می‌شود.
دیگر روش های خانگی برای تشخیص عسل طبیعی
- عسل‌های طبیعی را اگر کمی بین انگشتانتان قرار دهید خیلی چسبندگی ندارند. اما عسل‌های مصنوعی به علت داشتن درصد بالایی از شیرین کننده ها، چسبندگی بالایی دارند!
- عسل‌های طبیعی غلیظ هستند اما عسل‌های تقلبی بسیار روان می‌باشند و غلظت کمی دارند.
- طعم و مزه عسل‌های طبیعی زود از دهان می‌رود اما عسل‌های تقلبی به علت داشتن شیرین کننده‌های بسیار، طعم آن در دهان می‌ماند.
- اگر با تجربه باشید بسیار ساده می‌توانید عطر و بوی برگرفته از شهد گیاهان و گل هارا در عسل طبیعی تشخیص دهید.
- با گرم کردن عسل طبیعی کم کم مشاهده می‌کنید که عسل طبیعی کاراملی می‌شود. اما عسل تقلبی به علت داشتن شیرین کننده کف می‌کند و حباب حباب می‌شود.
- عسل طبیعی را اگر در آب بریزید زود حل نمی‌شود و توده‌هایی از عسل در آب باقی می‌ماند. اما عسل تقلبی به علت داشتن افزودنی‌ها در آب حل می‌شود.
- یک کبریت را به عسل آغشته کنید و سپس پاک کنید. اگر عسل شما طبیعی باشد، کبریت روشن می‌شود. اما اگر روشن نشود یعنی تقلبی است چون رطوبت زیادی دارند.
در آخر…
با اینکه روشهای حسی ساده و قابل اجرا هستند، اما ممکن است همیشه نتیجه دقیقی ندهند. در قسمت بالا به برخی راه‌های تشخیص عسل طبیعی اشاره کردیم. ولی حتما باید در خرید عسل طبیعی توجه داشته باشید که آن را از فروشگاه معتبر و به صورت مستقیم از تولید کننده تهیه کنید.
شنا می توانید انواع شیرنی جات طبیعی نظیر عسل را از سوهان عارفی، یکی از بهترین سوهانی قم، تهیه و خرید نمایید.
محصولات این فروشگاه شامل سوهان، گز، خرما و سایر محصولات می باشد که می توانید از طریق سایت ثبت سفارش کرده و درب منزل تحویل بگیرید